122 TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN VE LOZAN’IN 100. YILINA ARMAĞAN ki durumu önem taşıyordu ve başlangıçta mübadele yolu ile geleceklere yine bu şekilde ayrılıp giden Rumlardan kalan malların yeteceği ve bu nedenle herhangi bir sorunun yaşanmayacağı düşünülüyordu. Ancak sözünü ettiğimiz diğer insanların varlığı nedeniyle bir sınıflandırmaya gidildi. Buna göre Mübadil Rumların malları gelecek mübadillere, mübadele kapsamı dışında olan ama Türkiye’yi terk etmiş olan Rumların malları Gayr-ı Mübadillere, Türkiye’den göç eden Ermenilerin malları Harikzedelere verilecekti. Bunun yanı sıra 1923 sonrasında sıkça kullanılan Fuzuli Şagil, yani boş yere işgal edenler için kullanılan bir kavram da tanımlanmaya muhtaç olarak karşımıza çıkmakta. Fuzuli Şagil içerisine girenler ise Harikzedeler, bir başka yangın mağduru olup yerleşmeyi bekleyen evsiz kalmış olan Memurlar olarak karşımıza çıkıyor.36 Türkiye’de mübadelenin yarattığı sorun yukarıda da andığımız üzere yerleştirilmesi gereken tek grubun bu olmaması, bir ev için birden çok ihtiyaç sahibinin bulunması nedeni ile daha büyük olmuştur. 1926 yılında Yunanistan ile değişim ve taşınabilir ve taşınmaz mallar konusunda yeni kuralların belirlenmesine neden olan bir anlaşma imzalanmıştır.37 1930’ların başına kadar Türkiye-Yunanistan ilişkisinde ve her iki toplumun kendi iç dinamiklerinde etkili olan bu konu yavaş yavaş çözüldükçe bu durumun her iki ülkenin ikili ilişkilerini de olumlu yönde etkilemeye başladığı görülecektir. Bu anlamda karşılıklı olarak diplomatik ziyaretlerin yapılması, Venizelos’un Mustafa Kemal Atatürk’ü Nobel Barış Ödülü’ne aday göstermesi ve Balkan Paktı’nın birlikte oluşturulması sayılabilir. Mübadele konusu iki ülkenin geçmişlerinde yaşanan ve tarihte yer almış bir konu olmayıp bugün her iki ülkede mübadil torunlarının varlığı, mübadele yoluyla taşınan kültür nedeni ile yaşayan bir konudur. Müzik, toplumsal yaşam ve yemek kültürü üzerinde mübadelenin yarattığı etkinin izlerini romanlar ve sinemanın da katkısı ile takip etmek mümkündür. 36 Ahenk, 26 Temmuz. Kemal Arı, Büyük Mübadele Türkiye’ye Zorunlu Göç (1923-1925) ,İstanbul (1995), s. 9. 37 Rifat Uçarol, a.g.e., s. 306-309.
RkJQdWJsaXNoZXIy NzE2Njg1