144 TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN VE LOZAN’IN 100. YILINA ARMAĞAN Moskova Antlaşması yapılması ve bu anlaşmada Osmanlı Devleti’ni, SSCB’nin tanımaması, TBMM’yi mücadelesinde desteklediğini belirtmesi ilk dış politik başarılardır. 13 Ekim 1921 Kars Antlaşması ile çok uluslu ilişkilerin başarılı gelişmesini sağlanmış, ilk kez Sakarya Zaferinden sonra İtilaf Devleti olan Fransa’nın, TBMM’nin başarısını görerek 20 Ekim 1921’de Ankara Antlaşmasını imzalaması Türk Dış politikasının Milli Mücadele’deki hedeflerine adım adım ulaşmaya başladığını göstermiştir. Milli Mücadele’de Büyük Taarruz aşamasına kadar uygulanan politika, aynı zamanda yeni Türkiye’nin dış politikasının temellerini de atmıştır. Türk dış politikasının daha sonraki dönemleri, Büyük Taarruz öncesi ve hemen sonrasındaki gelişmelerin çizdiği çerçeveye oturtulabilir. Büyük Taarruz ile sağlanan askeri başarıdan sonra Ankara’nın izlemeye başladığı yeni diplomasi ise, Osmanlı döneminde olduğu gibi bir tabiiyet ilişkisine yol açmayacak derece ve biçimde İngiltere’ye yakınlaşmaya çalışmak, öte yandan da Sovyetler Birliği ile ilişkilerini Milli Mücadele’nin başlarına göre oldukça mesafeli bir duruma sokmakla beraber, bu ülke ile iyi geçinmeye azami özen göstermek şeklinde olmuştur. Bu diplomatik strateji ana hatlarıyla II. Dünya Savaşı sonrasına kadar geçerliliğini korumuştur. 26 Ağustos’ta başlayan Büyük Taarruz’un getirdiği zafer ise diplomaside yeni bir sürecin habercisi oldu. Kazanılan büyük zaferin ardından diplomasi yine ön plana çıktı. Daha önce çözülme sürecine giren İttifak güçleri, kendi kamuoyu baskılarının da etkisiyle siyasi çözümden yana bir tutum içine girdiler. Kuşkusuz bunda Türk ordusunun kazandığı zaferin payı da büyüktü.16 Millî Mücadele, sadece askerî alanda, askerî cephede belirli düşmanlara karşı cereyan etmiş değildir. Mücadelemizin amacı ve nihai hedefi hakkında o yıllarda içte ve dışta başlayan yanıltıcı, baltalayıcı propaganda karşısında milletlerarası topluma gerçeklerin anlatılması; mücadelemize siyasî ve maddî destek sağlanması ihtiyacı da ortaya çıkmıştır. Bunun için de dış siyaset ve diplomasi cephesinde de kararlı bir mücadele 16 Fahri Yetim, “Milli Mücadele Dönemi Türk Dış Politikasında İlkesel Yaklaşımlar ve Uygulama Örnekleri”, Atatürk Araştırma Merkezi, https://atamdergi.gov.tr/tam-metin/101/tur
RkJQdWJsaXNoZXIy NzE2Njg1