31 LOZAN’A GİDEN YOLDA MUDANYA MÜTAREKESİ GÜNLÜĞÜ dük sesi duyuldu. Herkes başını çevirdi; ‘A, Yunan delegelerin vapuru…’ dediler. Bir baykuş sesi duyar gibi olduk. Büyük Yunanistan hülyaları tam bu dakikada toprağa gömülüyordu. Yunan baykuşu tam bu zamanında dönmüştü.” Gazeteciler, anı almak isteğiyle imza için kullanılan kalemlere saldırdılar. A. E. Yalman’ın payına da İtalyan delegesi Monbelli’nin kalemi düştü. 11 Ekim 1922 sabahı ortalık ağarırken de imza töreni tamamlandı. Yunan delegelerin yetkisiz olduklarını bildirmeleri nedeniyle imzalamamış oldukları protokol için Müttefikler, Yunan hükümetinin onayı alınmasa bile kendi açılarından geçerli olduğunu garanti ettiler. Sonra Harrington İsmet Paşa’yı askerce selamlayarak, Mudanya’dan İstanbul’a gitmek üzere ayrılmış ve diğer delegeler de Mudanya’yı terk etmiştir. Bu Sözleşme 14/15 Ekim gece yarısından başlayarak yürürlüğe girmiş bulunuyordu. Anlaşmanın imzalanmasından sonra TBMM’nin Refet Bele’yi Trakya’nın geri alınmasını düzenlemek üzere İstanbul’a gönderdi. Refet Paşa büyük coşkuyla karşılandı, Ayasofya’da Türk zaferi için dua edildi. Doğu Trakya’nın boşaltılıp Türklere teslimi Sözleşmenin 5.Maddesi uyarınca yapılmağa başlamış ve en son Edirne’de Türk yönetimi 25 Kasım 1922 tarihinde yerleşmiş oldu.14 14 Erol Mütercimler, a.g.e, s. 148-156. Ahmet Emin Yalman, Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim, Cilt 3, (1922-1944). İstanbul 1970, s. 11-16.
RkJQdWJsaXNoZXIy NzE2Njg1