47 ÇÖKÜŞTEN ZAFERE LOZAN, OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E 200 YILLIK MÜCADELE Curzon bu durumu içine sindirememişti. Görüşmelerde her vesileyle İsmet Paşa’ya “Siz Mudanya’dan geldiniz ama biz Mondros’tan geliyoruz; siz Yunanlıları yendiniz ama müttefikleri yenmediniz” diyerek üstünlük taslamaya çalışıyordu. Lord Curzon, diğer müttefiklerinin desteğini alarak İsmet Paşa’yla mücadele edecekti. Onun için Konferansın başlama tarihini bir hafta geciktirdi. İsmet Paşa Lozan’a vardığında orada hiçbir delegasyon yoktu. Fransız Başbakanı Poincaré bu durumu örtmek için İsmet Paşa’yı Paris’e davet etti. Bu İsmet Paşa’ya Konferansın havası ve karşılaşacağı sorunlar hakkında gözlemde bulunma fırsatı verdi. En büyük güçlüğün kapitülasyonlar konusunda çıkacağı anlaşılıyordu. Paşa bu konuda çok kararlıydı. Ankara’da Atatürk’ün kendisine verdiği 14 maddelik talimatın en önemli maddesi kapitülasyonlarla ilgiliydi ve bu konuda güçlükle karşılaşırsa ayrıca talimat almaya gerek duymadan Ankara’ya dönmesi gerektiğini bildiriyordu. Diğer maddeler arasında da buna benzer hususlar vardı. Örneğin Ermeni Yurdu kurulmasında ısrar edilirse Konferans kesilecekti. Misakı Milli’deki hedefler her konuda savunulacaktı. Azınlıklar konusu mübadeleyle çözülecekti. Yabancı kurumlar Türk kanunlarına tabi olacaktı. Sınırlarla ilgili hedeflerimiz saptanmıştı. Duyunu Umumiye kaldırılacaktı. Osmanlılardan ayrılan devletler Osmanlı borçlarından kendi paylarına düşeni ödeyeceklerdi. Lozan’da İsmet Paşa’yı zorlu bir mücadele bekliyordu. Ama Müttefik devletler de karşılarında çetin bir ceviz bulacaklardı. Bunun işaretleri daha konferansın açılış oturumunda görüldü. Konferansın açılış oturumuyla ilgili düzenlemeye göre müttefik ülkelerin baş temsilcilerine büyük koltuklar, İsmet Paşaya daha küçük bir koltuk hazırlanmıştı. Paşa kendisine de aynı büyüklükte bir koltuk verilmesini istedi. Bunu yapmak zorumda kaldılar. İlk tasarıya göre İsviçre Cumhurbaşkanı konuşacak ve çalışmalara başlanacaktı. Ama Lozan’da öğrenildi ki, Lord Curzon da konuşacaktı. İsmet Paşa “O konuşursa ben de konuşurum” dedi ve konuştu. Konferans başlamadan Lord Curzon müttefiklere 11 maddelik bir ortak tutum belgesi tasarısı gönderdi. Herkes bu çizgide konuşacaktı.
RkJQdWJsaXNoZXIy NzE2Njg1