LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASININ 100. YILINA ARMAĞAN

14 TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN VE LOZAN’IN 100. YILINA ARMAĞAN Mustafa Kemal F. Bouillon’la görüşürken, Poincaré, Sforza ve Curzon tarafından imzalanmış 23 Eylül 1922 tarihli bir nota Türkiye’ye iletilmiştir. Bu notada, iki önemli nokta yer alıyordu. Biri askeri harekâtın durdurulması, diğeri de konferansa, barışa ilişkindi. Nota ile Türkiye, Venedik ya da bir başka kentte Türkiye, Yunanistan ve Müttefikler arasında yapılacak bir barış konferansına katılmak üzere hiç gecikmeden bir temsilci göndermeye çağrılıyordu. Çağrılan öteki ülkeler Japonya, Romanya ve Yugoslavya idi. Mustafa Kemal 23 Eylül tarihli notaya cevabını geciktirirken İngilizler de bölgeye sürekli olarak yığınak yapıyorlardı. Denizde ve karada artan İngiliz gücünün bir blöf olduğunun farkında olan Mustafa Kemal, General Harrington’a ve Tuğamiral Dumesnil’e 28 Eylül 1922 tarihinde yazdığı yazılarda; ne denli haksızlıklar yapıldığını, Yunanlıların yakıp yıkmalarına göz yumduklarını, Boğazlar konusunda Türk tarafının samimi açıklamalarına karşın bunu görmezden geldiklerini hatırlattı. Fransa Vekiller Reisi ve Paris Konferansı Reisi Poincaré’ye 29 Eylül 1922 tarihinde gönderdiği mektubunda ise Mudanya Konferansı’nda söz konusu olacak hususların aşağıdaki hatları kapsayacağını belirtmiştir: 1. Edirne ve Meriç dahil olmak üzere Yunan ordusunun ve Yunan idaresinin Trakya’dan çıkarılması. 2. Trakya’nın Türkiye Büyük Millet Meclisi hükümetine yirmi gün içerisinde tamamen teslim edilmiş bulunmasının tatbik ve tanzimi. 3. Şimdilik Trakya’ya Türk ordularının geçmemesi kabul olunduğundan, Trakya’daki Türk idaresinin Yunan vesaire tecavüzlerinden muhafazası için tedbirler alınması. 4. Türk orduları harekâtının durduğu hatların tayini ve harekâtın durdurulması esnasında hiçbir tarzda mıntıkada tahkimat yapılmaması ve Türk ve Müslüman ahali üzerinde bir taraftan savaş ve baskı önlemleri tatbik olunmaması.6 İsmet İnönü, “İtilaf devletleri tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümetine verilmiş olan 23 Eylül 1922 tarihli notaya hükümetim tarafından cevap verileceği doğaldır. Türkiye orduları başkumandanlığı nez6 Atatürk’ün Bütün Eserleri, Cilt 13,(1922), İstanbul 2006, s. 347-351.

RkJQdWJsaXNoZXIy NzE2Njg1