LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASININ 100. YILINA ARMAĞAN

151 LOZAN ANTLAŞMASI BAĞLAMINDA TÜRK DIŞ POLİTİKASI VE GÜVENLİK POLİTİKASI önce Mustafa Kemal önderliğindeki Ankara Hükümeti’nin İstanbul’a girerken uyguladığı başarılı psikolojik harbin de etkisi oldukça fazladır. İstanbul’a görkemli giriş ile birlikte o vakte kadar istediklerini yapma kudretine sahip işgalci askerler ve bunlara yardım eden gruplar adeta sinmiş ve moral avantaj Türk tarafına geçmiştir. Lozan Konferansı’nın başlangıcında İsmet Paşa’nın başarıyla yönettiği ilk kriz açılış konuşmaları krizi olmuştur. İsmet Paşa konferansın açılışında Lord Curzon’un konuşma yapacağını öğrenmesiyle kendisinin de konuşma yapacağını açıklamış ve bu fırsatı Türk davasının tüm dünyaya duyurulması için bir fırsat olarak kullanmıştır. İsmet Paşa 1913 Avrupa Hududuna dönüş istemiş Müttefikler buna karşılık Karaağaç’sız Edirne’yi teklif etmiştir. Çiçerin’in konferansa katılması ile birlikte konferansta farklı bir yöne doğru gidiş olsa da Osmanlı Borçlarının taksimi tanzimi ve tamirat meseleleri sonucunda tıkanan konferans kapitülasyonlar ve Musul konusunda uzlaşamayan taraflar sonucunda tamamen tıkanmıştır. Uzlaşmazlıklar içinde sonlanan ilk konferans sonrası Rus siyasetinin de Türklerin yanında yer aldığı iki konferans arası döneme girilmiştir.23 İkinci konferansın başlangıcıyla birlikte ilk fırtına tamirat bedeli üzerinden kopmuştur. Türk Hükümetinin talebinin yerine getirilmesini istemeyen Müttefikler ve bu bedelin altından kalkamayacağını bilen Yunanistan Tazminat yerine Karaağaç’ı vermeye mecbur kalmışlardır. Konferansın en büyük mücadelesi Osmanlı borçlarının faizlerini altınla ödetmek ısrarları karşısında İsmet Paşa’nın direnci olmuştur. Konferansın son günlerinde çetin mücadeleden de galip ayrılmayı bilen İsmet İnönü imza töreniyle birlikte Mustafa Kemal önderliğinde kurulan Yeni Türkiye’nin temellerini atılmıştır. 24 Temmuz 1923 tarihinde Lozan Antlaşması imzalanır. Bu antlaşma, Osmanlı İmparatorluğu’na Sevr Antlaşması’nın zorla kabul ettirilmek istenmesi üzerine ulusal mücadeleye girişen ve bu mücadeleden başarı ile çıkan Türkiye’nin I. Dünya Savaşı’nın galipleri ile eşit şartlara göre yaptığı bir antlaşmadır. Lozan Antlaşması 23 Timuçin Kodaman, “Lozan Barış Konferansı”, içinde Türk Dış Politikası 1919-2008, Haydar Çakmak (ed.), Ankara, Barış Platin Yayınları, 2008, s.137.

RkJQdWJsaXNoZXIy NzE2Njg1