LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASININ 100. YILINA ARMAĞAN

186 TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN VE LOZAN’IN 100. YILINA ARMAĞAN cevaplamaya çalıştı.27 Rauf Bey’in, Meclis’teki heyet yanlısı bu tavırları, ilk dönemde İsmet Paşa ile ilişkilerinin kötü olmadığını gösteriyordu. Bu arada telgrafla haberleşmenin zaman zaman sıkıntılı durumlar yaratması üzerine İsmet Paşa, üçüncü delege Hasan Bey’i konferans hakkında bilgi vermek ve yeni talimatlar almak üzere Ankara’ya gönderdi.28 Hasan Bey Mecliste açıklamalar yaptıktan sonra yeni bir talimatname ile Lozan’a döndü. Daha önce verilen talimatnameden daha detaylı ve geniş olarak hazırlanan bu talimatname hazırlanırken bu kez Meclis’in de fikri alındı.29 Bu da Rauf Bey’in ve Hükümetin, İkinci Grubun konferansla, ilgili eleştirilerini dikkate aldığını gösteriyordu. Bu talimatname de önceki talimatname gibi yine katı ve tavizsiz bir şekilde düzenlenmişti. Konferansta hiçbir ilerleme kaydedilmemesine rağmen hâlâ eski görüşlerde ısrar edilmesi de ilginçti. Rauf Bey, daha ilk günden itibaren Ankara’da tavizsiz bir tutum takınarak hem Meclis’ten kendisine gelebilecek eleştirilerin önünü almış hem de olası bir başarısızlık durumunda sorumluluğu üzerinden atmış oluyordu. Diğer taraftan yeni talimatnamenin daha detaylı olması, ilk talimatnamenin yetersizliğini de ortaya koyuyordu. Bu Türk Heyeti’nin Lozan’a gittiğinde, hangi sorunlarla karşı karşıya kalacağı konusunda pek de hazırlıklı olmadığını gösteriyordu. Birinci dönem görüşmeleri sırasında Hükümet-Heyet; Rauf Bey-İsmet Paşa arasından çıkan, ancak herhangi bir çatışmaya yol açmayan bir başka görüş ayrılığı Paris Elçisi Ferit Bey ile ilgili oldu. Paris’te TBMM Hükümeti’nin temsilcisi olan Ferit Bey’e Fransızların baskı yaptıklarına dair bilgiler üzerine Rauf Bey 16 Ocak 1923’te, Fransa’nın Ankara’daki temsilcisi Albay Mougin’e durumu ilettiğine ve dikkatinin çekildiğine dair bir telgraf gönderdi.30 Ama beş gün sonra çektiği ikinci telgrafta tam aksi bir tavı takınarak Fransızlarla ortaya çıkan sorunlarda sorumlunun Ferit Bey olduğunu ileri sürdü. Rauf Bey, Mougin’in Poincare’den getirdiği cevaba dayanarak Ferit Bey’in uzlaşılan noktaları yok saydığını, 27 TBMM Gizli Celse Zabıtları, I. Dönem, III. Cilt, s.148-162. 28 Hâkimiyet-i Milliye, 28.12.1922 29 TBMM Gizli Celse Zabıtları, I. Dönem, III. Cilt, s.203. 30 Şimşir, a.g.e., s. 394.

RkJQdWJsaXNoZXIy NzE2Njg1