187 LOZAN KONFERANSI’NIN İÇ POLİTİKAYA YANSIMASI: RAUF BEY-İSMET PAŞA ÇEKİŞMESİ herkesi kırdığını, üç ülkenin temsilcilerinin kendisiyle olan ilişkilerini kestiklerini belirtti. Rauf Bey aynı telgrafta Ferit Bey’in artık Paris’te görev yapmamasının uygun olduğu düşüncesinde olduğunu açıkladı.31 Rauf Bey 25 Ocak’ta çektiği yeni bir telgrafla hem Mustafa kemal Paşa’nın hem de hükümetin Ferit Bey’in görevinden ayrılması gerektiğini, istifasının beklendiğini bildirdi.32 İsmet Paşa ise biraz gecikmeli verdiği cevapta; Ferit Bey ile ilgili şikâyetlerin haksız olduğunu, Fransızların iddialarının reddedilmesi gerektiğini, sırf görevinin yaptığı için saldırıya uğrayan bir elçinin feda edilmeyeceğini bildirdi.33 İsmet Paşa’nın bu telgrafı da Ankara’yı tatmin etmedi. Rauf Bey, Ferit Bey’in duygusal biri olduğunu, Paris’teki görevine devam edemeyeceğini belirttikten sonra, Ferit Bey’in elçi ya da mebus olamayacağını, Lozan’da heyetin yanında misafir olursa izinli sayılabileceğini bir talimat gibi bildirdi.34 Bununla birlikte Ferit Bey, 1924 yılının başına kadar görevinde kaldı ve Paris’te Türkiye’yi temsil etti. Rauf Bey’in söz konusu telgrafı Lozan Konferansı’nın kesintiye uğradığı gün çekilmişti ve bu yüzden Ankara-Lozan arasındaki görüş ayrılığı ikinci planda kaldı. Çünkü 4 Şubat 1923’teki görüşmelere ve verilen projelere odaklanmıştı ama bunlardan sonuç çıkmayacak ve konferans kesintiye uğrayacaktı. İsmet Paşa, gerek Müttefiklerin gerekse Türk tarafının projesini birer rapor ile 4 Şubat’ta Ankara’ya bildirdi. Bu raporlar üzerine Meclis’in gizli celselerinde sert tartışmalar çıktı. Bu görüşmelerde özellikle Musul meselesi üzerinde duruldu ve bazı mebuslar Misak-ı Millî’nin ihlal edildiğini belirtiler. Rauf Bey, yine İsmet Paşa ve Heyet’e yöneltilen eleştirilere cevap vermeye çalıştı. Rauf Bey, daha detaylı bilgilerin, ancak Heyetin yurda dönmesiyle alınabileceğini belirterek, bu kez eleştirileri kaçamak cevaplarla geçiştirdi.35 Gerçekten de Lozan Konferansı 4 Şubat 1923’te kesildi. Lozan Konferansı’nın kesilmesinden sonra diğer heyetler gibi, Türk heyeti de geri 31 Şimşir, a.g.e., s. 421. 32 Şimşir, a.g.e., s. 437. 33 Şimşir, a.g.e., s. 485. 34 Şimşir, a.g.e., s. 489. 35 TBMM Gizli Celse Zabıtları, I. Dönem, III. Cilt, s. 1275-1285.
RkJQdWJsaXNoZXIy NzE2Njg1