LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASININ 100. YILINA ARMAĞAN

192 TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN VE LOZAN’IN 100. YILINA ARMAĞAN matta, tamirat sorununun Yunanistan ile Türkiye arasında halledilmesi gerektiği ve Müttefiklerin bu konuya karıştırılmaması istendi.52 İsmet Paşa ise bu telgrafa verdiği cevapta; Karaağaç’ın alınmasından yana olduğunu belirtti. Ancak İsmet Paşa’nın bu düşüncesi Rauf Bey tarafından kabul edilmedi. Bununla birlikte diğer ana konularda alınacak bazı tavizler karşılığında, tamirattan fedakârlık yapılabileceği şeklinde yeni bir talimat gönderildi.53 Hükümet, Düyun-u Umumiye borçları, İstanbul’un tahliyesi, adli ayrıcalıklar ve şirketler tazminatı gibi sorunlarda Türk tarafının lehine bir çözüm sağlandığı takdirde tamirat bedelinden vazgeçilebileceği anlayışını benimsemişti. Ankara’dan verilen kesin talimatlara rağmen, İsmet Paşa, 26 Mayıs tarihli telgrafında, Karaağaç’a karşılık tamirat bedelinden vazgeçtiğini bildirdi.54 Bunun üzerine Rauf Bey, 27 Mayıs’ta İsmet Paşa’ya aldığı kararın hükümetin talimatlarına aykırı olduğunu ve bu nedenle tamirat bedelinden vazgeçilmesinin kabul edilmeyeceğini tebliğ etti. Daha sonra Mustafa Kemal Paşa da İsmet Paşa’ya Hükümetin görüşleri doğrultusunda bir telgraf çekti.55 İsmet Paşa, Mustafa Kemal Paşa’nın ve Rauf Bey’in telgraflarına cevap olarak 28 Mayıs’ta bir rapor gönderdi. İsmet Paşa raporunda; talimatların dışına çıkmadığını, diğer konularda başarı sağlanması amacıyla bu yolu tercih ettiğini ve bu konularda başarı sağlanmazsa alınan kararın geçersiz sayılacağını belirtmişti.56 Tamirat bedeli konusundaki görüş ayrılığı, Mustafa Kemal Paşa’nın “tamiratı kabul etmek veya etmemekte ısrar yoktur” şeklindeki telgrafının etkisi ile İsmet Paşa’nın istediği şekilde sonuçlandı.57 Ancak Rauf Bey, tamirat konusundaki ısrarlı tutumunu konferansın sonuna kadar sürdürdü. Bir görüşe göre Rauf Bey, tamirat bedeli olarak Yunan donanmasını almayı ümit ediyordu. Bu nedenle de Karaağaç’ın 52 Türk İstiklal Harbi, s.229-230; Bilal Şimşir, Lozan Telgrafları, II. Cilt, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1994, s. 338. 53 Türk İstiklal Harbi, s.230; Şimşir, a.g.e., II. Cilt, s. 351-352. 54 Şimşir, a.g.e., II. Cilt, s. 358-359. 55 Türk İstiklal Harbi, s. 236-237; Şimşir, a.g.e., II. Cilt, s. 360-362. 56 Türk İstiklal Harbi, s. 237; Şimşir, a.g.e., II. Cilt, s. 365-366ç 57 Nutuk, II. Cilt, s. 777-778.

RkJQdWJsaXNoZXIy NzE2Njg1