198 TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN VE LOZAN’IN 100. YILINA ARMAĞAN yüzünden Mustafa Kemal Paşa, yaşamı boyunca Lozan Antlaşması’na sahip çıktı. Sonuç Lozan Konferansında Rauf Bey ile İsmet Paşa arasında çıkan görüş ayrılıkları, zamanla Türk siyasî tarihinin çeşitli dönemlerinde etkisini hissettirdi. Görüşmelerin birinci döneminde, Hükümet ile Heyet arasındaki ilişkilerde bir anormallik görülmedi. Katı ve tavizsiz bir barış isteyen ikinci grup mebuslarına karşı Rauf Bey, İsmet Paşa’yı ve Heyeti korumaya çalıştı. Rauf Bey’in bu desteği isteyerek mi yoksa koşullar gereği mi verdiği sorusunun cevabını aramak niyet okuması yapmaktan öteye geçmeyecek bir sonuç doğuracaktır. Konferansın kesildiği dönemde, Meclis’te Lozan Konferansı ile ilgili görüşmelerde ve kesilme döneminin diğer günlerinde Rauf Bey’in tutumu yine olumlu oldu. Bu dönemde Rauf Bey ile İsmet Paşa arasında su yüzüne çıkan hiçbir anlaşmazlık görülmedi. Konferansın ikinci döneminde ise birinci dönemin aksine Rauf Bey ile İsmet Paşa arasında önemli görüş ayrılıkları ortaya çıktı. Önce kuponlar yüzünden bir anlaşmazlık çıkmışsa da bu büyümeden halledildi. Ancak daha sonra Yunanlardan alınacak tamirat bedeli konusunda, İsmet Paşa ile Rauf Bey farklı tezleri savundular. İsmet Paşa tamirat bedeline karşılık olarak Karaağaç’ın alınmasında ısrar etti. Buna karşılık Rauf Bey tamirat konusunda hiçbir tavize yanaşmadı ve ne pahasına olursa olsun Yunanlardan tamirat bedeli alınması görüşünü savundu. Rauf Bey ile İsmet Paşa arasında tamirat konusunda çıkan ve zamanla ciddi bir hale gelen görüş ayrılığı, Mustafa Kemal Paşa’nın İsmet Paşa’ya destek olması sonunda İsmet Paşa’nın istediği şekilde sonuçlandı. Mustafa Kemal Paşa’nın İsmet Paşa’yı tamirat konusunda desteklemesi Rauf Bey’in Mustafa Kemal Paşa ile çalışma şartlarını da ortadan kaldırdı. Tamirat konusundaki görüş ayrılığı konferanstaki diğer konulara da sıçradı ve sonraki günlerde Rauf Bey ile İsmet Paşa arasındaki ilişkiler soğuk bir şekilde devam etti. İmza aşamasına gelindiğinde İsmet Paşa ile Rauf Bey arasındaki iliş-
RkJQdWJsaXNoZXIy NzE2Njg1