183 LOZAN KONFERANSI’NIN İÇ POLİTİKAYA YANSIMASI: RAUF BEY-İSMET PAŞA ÇEKİŞMESİ vazifeyi kabul etmedi. Bunun üzerine ben, Mustafa Kemal Paşa’ya heyet başkanlığı için İsmet Paşa’yı tavsiye ettim. Mudanya Konferansı’nı muvaffakiyetle idare ederek matlup olan neticeye ulaştırabildiği için sulh müzakerelerine de onun gitmesi münasip olur, dedim.”17 Rauf Bey’in Mondros Mütarekesi’nin imzalayan ve o tarihlerde söz konusu ateşkes metnine olumlu bakan bir kişi olarak sözlerinde durmayan Müttefik Devletlerle başka koşullarda masaya oturmak isteyeceği akla gelen bir ihtimaldi. Sonuç olarak, Yusuf Kemal Bey, Hariciye Vekilliğinden “hastalığını” gerekçe göstererek istifa etti. İsmet Paşa, bu göreve seçilerek heyet başkanlığı için ilk adımı attı.18 Bundan sonra Lozan’a gidecek Türk Heyeti’nin belirlenmesi için çalışmalar daha da hızlandı ve üç delege, müşavirler, genel sekreter, tercüman ve sekreterlerden oluşan Türk Heyeti kesin şeklini aldı.19 Lozan Konferansı’nın Birinci Dönemi ve Rauf Bey-İsmet Paşa İlişkileri Lozan Konferansı 20 Kasım 1922’de açılış töreniyle başladı. İsviçre Cumhurbaşkanı Mösyö Haab, İngiltere Dışişleri Bakanı ve İngiliz Heyeti Başkanı Lord Curzon ve TBMM Hükümeti Hariciye Vekili ve Türk Heyeti Başkanı İsmet Paşa, peş peşe kürsüye çıkıp konuşma yaptılar. Mösyö Habb ile Lord Curzon’un konuşmaları suya sabuna dokunmayan bir nitelikteyken İsmet Paşa, zehir zemberek bir konuşma yaptı.20 İsmet Paşa’nın konuşmasından görüşmelerin son derece çetin geçeceği anlaşılıyordu. Lozan Konferansı’nın açılışı 20 Kasım 1922’de gerçekleşti ve ilk genel toplantı da 21 Kasım 1922 tarihinde yapıldı. Bu ilk toplantıda, konferansın hangi isim ile anılması konusunda anlaşmazlık çıktı. Yüzlerce yıllık derinlikten gelen Şark Meselesini tümüyle kendi lehlerine çözmek isteyen Batılılar, Lozan Konferansı’nı kendileri için bir fırsat olarak görüyorlardı. İtilaf Devletleri, genç Türk devletinin üzerine yüzlerce yıllık 17 Rauf Orbay, “Rauf Orbay’ın Hatıraları”, Yakın Tarihimiz, IV. Cilt, İstanbul 1962, s.52-53. 18 TBMM Zabıt Ceridesi, I. Dönem, 24. Cilt, s.208. 19 Türk Murahhas Heyeti’nin tam listesi için bakınız: Ali Naci Karacan, Lozan Konferansı ve İsmet Paşa, İstanbul 1943, s.39; Türk İstiklal Harbi, II. Cilt, VI. Kısım, IV. Kitap, Genelkurmay Başkanlığı Harb Dairesi Resmi Yayınları, Ankara 1969.s.279. 20 Karacan, a.g.e., s.64-65; Cemil Bilsel, Lozan, II. Cilt, İstanbul 1933. s. 109s.15-16.
RkJQdWJsaXNoZXIy NzE2Njg1