37 ÇÖKÜŞTEN ZAFERE LOZAN, OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E 200 YILLIK MÜCADELE 1877-78 yıllarındaki Türk Rus savaşında Osmanlılar büyük bir yenilgiye uğrayarak Rus ordusu Yeşilköy’e kadar gelmiş, Berlin Konferansı çok ağır koşullar getirmiştir. Osmanlı devleti savaş tazminatının bir bölümüne karşılık Ardahan, Kars, Batum ve Beyazıt vilayetleriyle Dobruca’yı Rusya’ya bırakmıştır. Bu arada İngiltere 1878 Berlin Konferansı’nda Osmanlılara destek verme vaadiyle Kıbrıs’ı kiralamak istemiştir. Dışişleri Bakanı Saffet Paşa buna karşı çıkınca İstanbul’daki İngiliz Elçisi “Eğer Osmanlı Hükümeti bu antlaşmayı kabul etmezse İngiltere Berlin Kongresinde barış şartlarının iyileştirilmesine çalışmayacak ve İngiliz Hükümeti donanmasının gücüyle Kıbrıs’ı zorla istila edecektir” demiştir. Bu tehdit üzerine Babıali Kıbrıs’la ilgili İngiliz isteklerini kabul etmiş ve İngiltere, Ermenileri Osmanlı devletine karşı tahrik eden devletlerden biri olmuştur. 1897 yılında savaş meydanında Yunanistan’a karşı galip gelen Osmanlılar, gene büyük devletlerin baskısıyla Girit’in Yunanistan’a verilmesine razı olmuştur. Abdülhamit döneminde Osmanlı devletine en büyük desteği veren Almanya’nın 1883-1895 yıllarında Türkiye’deki Askeri Heyeti Başkanı General Von der Goltz’un sözleri şunlar: “300 bin kişilik redif kuvvetleri üzerinde doğrudan nüfuzumuzu kullanarak Osmanlı Ordusunun idaresini bir daha geri alınamayacak şekilde elimize geçirebileceğiz.” 1912-1915 yılları arasında Almanya’nın İstanbul’daki Büyükelçisi olan Wangenheim da “Türkiye’de orduyu kontrol eden güç biz oldukça, Almanya’ya muhalif hiçbir hükümet işbaşında kalamaz. Ben orduyu ele geçirerek Türkiye’de iş başına gelecek bütün hükümetleri Almanya’nın denetimi altına alıp Almanya’nın çıkarlarına hizmet edecek hükümetler haline getiririm” demiştir. Selanik’te kurulan İttihat ve Terakki Cemiyeti vatanın tehlikede olduğunu düşünüyor ve meşrutiyetin yeniden yürürlüğe konulmasını istiyordu. Bu derneğin üyeleri arasında Atatürk ve İsmet Paşa da vardı. 23 Temmuz 1908’de İkinci Meşrutiyet ilan edildi ve Kanunu Esasi yeniden yürürlüğe konuldu. 1909 yılının başında İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin desteğiyle kurulan hükümete karşı başlatılan şeriatçı eylemler 31 Mart ayaklanmasına yol açtı. Bu ayaklanmanın arkasında İngilizlerin bulun-
RkJQdWJsaXNoZXIy NzE2Njg1